Vakantie: wat betaalt u uw werknemer?

De zomervakantie is in aantocht. Hét moment voor werknemers om op vakantie te gaan en vakantie op te nemen. Tijdens de vakantie behouden werknemers recht op loon. De laatste jaren is steeds meer discussie ontstaan over de waarde van het ‘vakantieloon’. In deze bijdrage zal ik nader ingaan op de vraag welke looncomponenten meegenomen moeten worden bij het bepalen van het vakantieloon.

Regels en (Europese) rechtspraak

In de Europese Arbeidstijdenrichtlijn staat dat een (fulltime) werknemer jaarlijks recht heeft op ten minste vier weken vakantie met behoud van loon. Een vergelijkbare regel is ook in de Nederlandse wet opgenomen (artikel 7:634 BW). Wat er precies onder het loon moet worden verstaan staat niet in de Europese Arbeidstijdenrichtlijn en ook niet in de Nederlandse wet.

Het loonbegrip tijdens vakantie is wel met regelmaat aan de orde gekomen in Europese rechtspraak. Uit de Europese rechtspraak van het Hof blijkt onder meer dat een werknemer geen financieel nadeel mag ondervinden van het opnemen van vakantie. Het vakantieloon is bedoeld om een werknemer tijdens zijn vakantie in een situatie te brengen die vergelijkbaar is met de situatie tijdens de periode dat hij werkt. Het loonbegrip is daarom ruim. Alle componenten die intrinsiek samenhangen met de werkzaamheden die de werknemer op basis van zijn arbeidsovereenkomst verricht vallen onder het vakantieloon. Specifieker dan dat is het Europese hof niet. Het wordt aan de nationale rechters overgelaten om afzonderlijke looncomponenten te beoordelen.

Overzicht van looncomponenten

De Nederlandse rechter heeft de afgelopen jaren steeds vaker moeten beslissen over de omvang van het vakantieloon (*1). Dat speelt vooral bij het einde van het dienstverband. De opgebouwde maar niet opgenomen vakantiedagen moeten dan in de regel immers worden uitbetaald.

Uit rechtspraak kunnen ten aanzien van de belangrijkste looncomponenten de volgende conclusies worden getrokken.

1. Basisloon, vakantietoeslag en 13^e maand: aangenomen wordt dat in ieder geval het basisloon, de vakantietoeslag en de dertiende maand meetellen voor het vakantieloon.

2. Onregelmatigheidstoeslag (ORT): over de ORT bestaat meer discussie. Nederlandse rechters hebben de afgelopen jaren vaak geoordeeld dat de ORT tot het vakantieloon gerekend wordt. Zelfs als een toepasselijke cao bepaalt dat de ORT niet onder het vakantieloon valt, dan wordt die bepaling door rechters terzijde geschoven. Zo heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant recent geoordeeld dat de onregelmatigheidstoeslag ook tijdens vakantie doorbetaald diende te worden, ook al bepaalde CAO Gehandicaptenzorg anders (*2). De ORT valt slechts niet tot het vakantieloon als deze bij wijze van uitzondering is uitbetaald (en dus niet intrinsiek verbonden is met de werkzaamheden van de werknemer).

3. Bonus: als een bonus intrinsiek samenhangt met de werkzaamheden wordt deze meegenomen bij de berekening van het vakantieloon. Aangenomen wordt dat de bonus tot het vakantieloon behoort als de hoogte afhankelijk is van de prestatie van de werknemer. De bonus wordt eveneens meegenomen als de werknemer de bonus ook zou hebben ontvangen als hij gedurende zijn vakantie zou hebben gewerkt.

4. Werkgeversdeel pensioenpremie: Rechters oordelen dat dit premiedeel bij het vakantieloon hoort als de werkgever de premie ook had moeten betalen als de werknemer gedurende zijn vakantie in dienst was gebleven (*3). Dat is in de regel het geval.

5. Onkostenvergoedingen: zuivere onkostenvergoedingen behoren niet tot het vakantieloon.

Wat opvalt aan deze lijst is dat het loonbegrip van de van het vakantieloon ruim is. Vaak nog ruimer dan waar werkgevers op basis van een cao op hadden rekenden. Werkgevers dienen zich bewust te zijn van reikwijdte van het vakantieloon, zodat zij achteraf niet met onverwachte claims worden geconfronteerd.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u andere arbeidsrechtelijke vragen, neemt u dan gerust vrijblijvend contact op met Jeff van Veen of andere leden van de sectie arbeidsrecht.